36. Ankara Film Festivali’nde dün (15 Kasım Cumartesi) gösterimler, Ulusal Belgesel Film Yarışması’nın seçkileriyle devam etti. Üç farklı belgeselin ekipleri, göçün kuşaklar üzerindeki etkisi, bağımsız üretim süreçleri ve sinemayla toplumsal dayanışma temalarını detaylı sohbetlerde tartıştı.

“Bir Sürgünün Not Defteri: Misina”: Sürgün, samimiyet ve müzikle direniş

Mert Güncüer’in ilk uzun metraj belgeseli “Bir Sürgünün Not Defteri: Misina”, müzisyen Fuat Saka’nın sanatçı ve sürgün yaşamına odaklandı. Yönetmen Mert Güncüer, belgeselin Fuat Saka’nın yarım ağızla "50. yılım geliyor" demesi üzerine, kamerayı alıp ertesi gün çekime başlamasıyla dört yıl süren zorlu bir sürece girdiklerini anlattı.

Güncüer, filmdeki samimiyetin, "iki insanın birbirini çok iyi tanıması" ve yaşama "yakın bakma şekli" ile mümkün olduğunu söyledi. Fuat Saka’nın yaşam rutinindeki sohbet ortamları ve gece geç saatlerdeki misafir ağırlamaları çekimler için zorlayıcı olsa da, bu anların "hiç yalan söylenmediği, her şeyin içinde olduğu galiba o işte o samimiyetin" filme geçtiğini belirtti. Yönetmen, belgeselin amacının Fuat Saka'nın sürgün hayatını bir "satış malzemesi" olarak görmediği için gereksiz dramadan kaçınarak, sadece "ilginç bir yaşam şeklini" sade bir dille aktarmayı amaçladığını vurguladı.

Bir izleyicinin belgeselin "Misina" başlığını sorması üzerine, Güncüer, ismin Fuat Saka’nın bir şifresinden geldiğini açıkladı. Filmin adının bir kapanış şeyi gibi kafasında kaldığını belirten yönetmen, belgeselin umut dolu bir sonla bittiğini dile getirdi.

“Roman Gibi”: Unutturulan gazeteci Sertel'lerin vicdani sorumluluğu

Tayfun Belet’in yönettiği “Roman Gibi” belgeseli, Türkiye’nin en önemli kadın gazetecilerinden Sabiha Sertel’in hayatını ve baskı altındaki gazetecilik tarihini merkeze alıyordu.

Yönetmen Tayfun Belet, Sertel’lerin Türkiye’nin en yüksek tirajlı gazetesinin sahipleri olmasına rağmen, idealleri uğruna risk alarak büyük bir hayatı reddettiklerini ve öldürülmek üzere oldukları için ülkeyi terk etmek zorunda kaldıklarını vurguladı. Nur Deriş, bu baskının tek bir taraftan gelmediğini, anti-komünist bir cephe kurma ihtiyacının baskıları artırdığını ve Sertel’lerin hikayesinin "demokrasi, özgürlük, eşit haklar ve işçi hakları" mücadelesi üzerine kurulu olduğunu söyledi. Deriş, Sertel’lerin eserlerinin reyonlarda olmaması nedeniyle yayınevlerine yeniden basım çağrısı yaptı.

“Nilgün”: Bir şairin sessizliği, kadın ve özgürlük Arayışı

Tolga Oskar’ın yönettiği “Nilgün”, intihar eden şair Nilgün Marmara’nın yaşamını ve kısa süren edebi yolculuğunu merkeze aldı. Yönetmen Tolga Oskar, belgeselini Marmara'nın şiirleriyle üniversite yıllarında tanıştıktan sonra hazırlamaya başladığını, ancak Nilgün Marmara’ya dair hiçbir video kaydının olmadığını ve "bazı soruların cevaplarının hâlâ olmadığını" söyledi.

Bir izleyicinin, belgeselin "karanlık" yönüyle ilgili sorusuna yanıt veren Oskar, Marmara'nın şiirlerinde başlangıçta "yaşam sevinci" taşıyan bir coşku olduğunu, ancak zamanla "hayatla meselesi olan, çatışan" bir varoluş problemine evrildiğini dile getirdi.

Marmara'nın yakın çevresine ulaşma sürecinde zorluklar yaşadığını belirten Oskar, görüştüğü bazı şair arkadaşlarının konuşmaktan çekinceleri olduğunu ve bu nedenle sadece "olmak isteyenlerle görüştüklerini" söyledi.

Oskar, ulaştığı tek ses kaydında, Marmara’nın büyük şairler tarafından "genç, şiirle ilgilenen bir kız olarak" görüldüğünü ve "sesinin kesildiğini" fark ettiğini, bunun da o dönemde kadın yazarlara açılan alanın ne kadar dar olduğunu gösterdiğini vurguladı. Yönetmen, intihar konusunu dramatize etmemeye çalıştığını, daha çok Marmara’nın kim olduğunu anlatmak istediğini belirtti.

Haber: Önem Turhan, Şükran Çelebi