Belleklerdeki Sinema sergisi, 115K269 No’lu Kültürel ve Toplumsal Bir Pratik Olarak Sinemaya Gitmek: Türkiye’de Seyirci Deneyimleri Üzerine Bir Sözlü Tarih Çalışması başlıklı TÜBİTAK projesi kapsamında Türkiye’de 1960-1980 yılları arasında sinemaya gitmiş seyircilerle yapılan sözlü tarih görüşmelerine dayalı olarak tasarlanmıştır. Halen İstanbul, Ankara, Antalya ve Kocaeli’nde yaşayan, Yeşilçam olarak adlandırılan dönemde sinemaya gitmiş yüz kadın ve erkek ile yapılan görüşmeden seçilen anılar, anlatılar ve görsellerden oluşan sergi, seyircilerin belleklerinde sinemanın yerini araştırıyor.

Sinema, yalnızca filmlerden ya da yönetmenlerden oluşan tekil bir olgu değil, aynı zamanda çeşitli bağlam ve durumlarda sinemaya gitmeyi, farklı seyir biçimlerini deneyimlemeyi, film yıldızlarıyla sinema salonu dışında da etkileşmeyi, sinemaya giderken ya da sinemadan dönerken bir şeyler yiyip içmek gibi pratikleri de içeren bir kültürel-toplumsal deneyimdir. TÜBİTAK projesinin bir parçası olarak tasarlanan bu sergi, seyircilerin sinemaya dair pratiklerini, deneyimlerini, duygu coğrafyalarını keşfetmeye çalışıyor. Bu bağlamda sergi, 1960-1980 arası dönemde toplumda sinemanın nasıl algılandığına, sinemanın toplum yaşamındaki yerine, o dönemin sinema salonlarına, film gösterim ve seyir pratiklerinin nasıl biçimlendiğine ve seyirciler tarafından bu pratik ve deneyimlerin nasıl hikâye edildiğine odaklanmaktadır. Yerleşim yeri (kent/ kır), toplumsal cinsiyet (kadın/ erkek), yaş (çocuk/ genç/ yetişkin), sosyo-ekonomik düzey ve çeşitli aidiyetlerin sinemaya gitme pratiğinde nasıl bir rol oynadığı, sinema anılarının belleğe nasıl kaydedildiği ve bellekten nasıl tekrar çağrılarak anlatılaştırıldığı, özetle sinemaya gitmenin kültürel, toplumsal ve duygusal bir tarihçesi üzerine fragmanlar sunuyor.

Sergide, görüşülen katılımcıların sözlü anlatılarından yapılan alıntılar ve yine katılımcıların anlatılarında yer alan sinema salonlarına, film afişlerine, oyuncularına, dönemin süreli yayınlarına, fotoğraflarına ait görseller birlikte harmanlanmıştır. Farklı şehirlerden, toplumsal katmanlardan, yerleşim birimlerinden kadın ve erkeklerin sinema anlatıları, sinemaya gidiş hazırlığından başlayıp, sinema salonundan çıkış süreci ve film sonrası paylaşımları temel alınarak kurgulanan bir video ise, sergi kapsamında gösterime sunulmuştur.

Prof. Dr. Hasan Akbulut

 

Cinema in Memories exhibition was designed, based on the oral history interviews made with the audiences that attended movies in Turkey between the years 1960-1980, within the context of the TUBİTAK Project  Number: 115K269 which goes by the title “Going to Movies as a Cultural and Social Practice: An Oral History Study on Audience Experiences in Turkey”. The exhibition which consists of the memories, narrations and images chosen from the interviews made with one hundred women and men still living in İstanbul, Ankara, Antalya and Kocaeli, who watched movies during the Yeşilçam era, explores the importance of cinema in audiences' memories.  

Cinema is not just a singular notion consisting of films and directors; more to that it is a sociocultural experience which includes practices such as, going to movies within different contexts, experiencing different watching options, interacting with movie stars also outside the movie theaters and eating and drinking before or after movies. This exhibition designed as a part of the TUBİTAK Project, tries to explore audiences practices concerning cinema, their experiences and their “geography of emotions”. Within this context, the exhibition focuses on, how was cinema perceived between 1960-1980, what was the place of it in society's lives, that period's movie theaters, the film viewing practices of the era and how all these practices and experiences were narrated by the audiences. It presents fragments on the notions such as, the effects of place of settlement (urban/rural), gender (female/male), age (child/teen/adult), socioeconomic level and various attachments on going to movies; the recording of cinema into our memories and how it is recalled and become narrations. In other words, notions on cultural, social, and emotional history of going to movies.     

In the exhibition, quotations from participants’ verbal narrations and visuals of movie theatres, movie posters, actors, periodicals and photographs again from participants’ narrations are blended together. A video based on the movie narratives of women and men of different cities, different locations and different statuses, starting from the preparations before going to cinema and continues with the exchange of thoughts after the film was also prepared within the context of the exhibition.  

Prof. Dr. Hasan Akbulut